Przeciętny rozwój reakcji słuchowych i mowy

0 – 3. miesiąc życia

• Od około 2. miesiąca życia dziecko zaczyna głużyć (głużenie to gardłowe dźwięki przypominające k, g, ch). Jest to czynność odruchowa, nie związana ze słyszeniem
• Dziecko zaczyna reagować uśmiechem na Twój widok
• Swoje emocje wyraża płaczem i głużeniem

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Budzi się przy głośnych dźwiękach
• Reaguje przestrachem lub mruży oczy, gdy słyszy głośne dźwięki
• Od około 2. m-ca reaguje na Twój głos, uspokaja się, uśmiecha się, gdy Cię słyszy?
• Wydaje gardłowe dźwięki (głuży)

4. – 6. miesiąc życia

• Około 5.-6. miesiąca życia niemowlę zaczyna gaworzyć (świadomie, pod kontrolą słuchu naśladuje dźwięki przypominające mowę: samogłoski, spółgłoski, sylaby. Wypowiedzi przypominają najczęściej brzmieniem: ma, mu, da, di
• Barwą głosu potrafi wyrażać emocje, np. zadowolenie, niezadowolenie
  Dziecko z poważnym uszkodzeniem słuchu, bez aparatów czy implantu oraz terapii nie gaworzy

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Zwraca głowę w kierunku źródła dźwięku, np. głosu, zabawek dźwiękowych, szczekającego psa
• Reaguje na zmiany tonu Twojego głosu
• Budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś mówi
• Gaworzy.

7. – 12. miesiąc życia

• Dziecko zaczyna łączyć sylaby w większe grupy
• Używa dźwięków naśladujących mowę do wyrażania emocji czy potrzeb
• Zaczyna różnicować usłyszane słowa, dostosowując do nich swoje reakcje
• Zaczyna reagować na swoje imię rozumie proste polecenia i zakazy
• Pod koniec pierwszego roku życia może wypowiadać 1-2 słowa ze zrozumieniem

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Zwraca się w kierunku źródła dźwięku, głosu, grającej zabawki itp.
• Słucha, gdy się do niego mówi
• Reaguje na swoje imię
• Rozumie proste słowa, np.: mama, oko itp.
• Zwraca się w kierunku nazywanych osób, przedmiotów lub pokazuje je palcem
• Rozumie proste polecenia i zakazy „nie wolno”, „chodź tutaj” itp.
• Powtarza sylaby (gaworzy)
• Używa dźwięków naśladujących mowę, by zwrócić na siebie uwagę
• Próbuje naśladować głosy zwierząt
• Próbuje naśladować głośność i rytm Twojego głosu

13. – 24. miesiąc życia

• To okres, kiedy dziecko opanowuje podstawowy zasób słów określających osoby, przedmioty ze swego otoczenia.
• Gwałtownie rozwija się rozumienie mowy.
• Dziecko stopniowo poszerza zakres słownictwa.
• Zaczyna spontanicznie łączyć elementy swego słownika w kombinacje dwuwyrazowe
• Pod koniec drugiego roku życia słownik dziecka może składać się z ponad 50 słów

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Rozumie proste polecenia i pytania, np. „Chodź do mnie”, „Daj piłkę”, „Gdzie jest Twój but?”
• Umie pokazywać części ciała
• Naśladuje głosy zwierząt
• Kołysze się w rytm muzyki
• Lubi zabawy – rymowanki, np. „Idzie rak…”, „Koci – koci”.
• Wypowiada od kilku do kilkudziesięciu słów
• Próbuje składać po dwa słowa, np. „Chodź pa-pa”, „Am nie?”

3. – 4. rok życia

• Język dziecka w tym okresie życia jest już dość dobrze ukształtowany
• Dziecko potrafi opowiedzieć prosta bajkę lub wymyśloną historyjkę
• Mowa dziecka jest na ogół zrozumiała, także dla obcych

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Słyszy, kiedy wołasz je z innego pokoju
• Słucha radia i telewizji na tym samym poziomie głośności co inni członkowie rodziny
• Odpowiada na proste pytania: „Kto?”, „ Co?”, „ Dlaczego?” itp.
• Umie opowiedzieć, co wydarzyło się w przedszkolu, na podwórku?
• Używa zdań, które składają się z czterech i więcej słów

4. – 5. rok życia

Systematycznie rozwija się uwaga słuchowa, powiększa się zasób słownictwa

Obserwuj, czy Twoje dziecko:

• Umie wysłuchać z uwaga krótkiej historyjki i odpowiedzieć na pytania związane z jej treścią
• Słyszy i rozumie większość z tego, o czym mówi się w domu, w przedszkolu
• Buduje zdania zawierające dużo szczegółowych informacji
• Z łatwością porozumiewa się z innymi dziećmi i dorosłymi
• Wypowiada prawidłowo większość głosek
• Jego wypowiedzi są na ogół poprawne gramatycznie