Przeciętny rozwój reakcji słuchowych i mowy
Przeciętny rozwój reakcji słuchowych i mowy:
0 – 3. miesiąc życia
- Od około 2. miesiąca życia dziecko zaczyna głużyć (głużenie to gardłowe dźwięki przypominające k, g, ch). Jest to czynność odruchowa, nie związana ze słyszeniem
- Dziecko zaczyna reagować uśmiechem na Twój widok
- Swoje emocje wyraża płaczem i głużeniem
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Budzi się przy głośnych dźwiękach
- Reaguje przestrachem lub mruży oczy, gdy słyszy głośne dźwięki
- Od około 2. m-ca reaguje na Twój głos, uspokaja się, uśmiecha się, gdy Cię słyszy?
- Wydaje gardłowe dźwięki (głuży)
4. – 6. miesiąc życia
- Około 5.-6. miesiąca życia niemowlę zaczyna gaworzyć (świadomie, pod kontrolą słuchu naśladuje dźwięki przypominające mowę: samogłoski, spółgłoski, sylaby. Wypowiedzi przypominają najczęściej brzmieniem: ma, mu, da, di
- Barwą głosu potrafi wyrażać emocje, np. zadowolenie, niezadowolenie
Dziecko z poważnym uszkodzeniem słuchu, bez aparatów czy implantu oraz terapii nie gaworzy
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Zwraca głowę w kierunku źródła dźwięku, np. głosu, zabawek dźwiękowych, szczekającego psa
- Reaguje na zmiany tonu Twojego głosu
- Budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś mówi
- Gaworzy.
7. – 12. miesiąc życia
- Dziecko zaczyna łączyć sylaby w większe grupy
- Używa dźwięków naśladujących mowę do wyrażania emocji czy potrzeb
- Zaczyna różnicować usłyszane słowa, dostosowując do nich swoje reakcje
- Zaczyna reagować na swoje imię rozumie proste polecenia i zakazy
- Pod koniec pierwszego roku życia może wypowiadać 1-2 słowa ze zrozumieniem
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Zwraca się w kierunku źródła dźwięku, głosu, grającej zabawki itp.
- Słucha, gdy się do niego mówi
- Reaguje na swoje imię
- Rozumie proste słowa, np.: mama, oko itp.
- Zwraca się w kierunku nazywanych osób, przedmiotów lub pokazuje je palcem
- Rozumie proste polecenia i zakazy „nie wolno”, „chodź tutaj” itp.
- Powtarza sylaby (gaworzy)
- Używa dźwięków naśladujących mowę, by zwrócić na siebie uwagę
- Próbuje naśladować głosy zwierząt
- Próbuje naśladować głośność i rytm Twojego głosu
13. – 24. miesiąc życia
- To okres, kiedy dziecko opanowuje podstawowy zasób słów określających osoby, przedmioty ze swego otoczenia.
- Gwałtownie rozwija się rozumienie mowy.
- Dziecko stopniowo poszerza zakres słownictwa.
- Zaczyna spontanicznie łączyć elementy swego słownika w kombinacje dwuwyrazowe
- Pod koniec drugiego roku życia słownik dziecka może składać się z ponad 50 słów
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Rozumie proste polecenia i pytania, np. „Chodź do mnie”, „Daj piłkę”, „Gdzie jest Twój but?”
- Umie pokazywać części ciała
- Naśladuje głosy zwierząt
- Kołysze się w rytm muzyki
- Lubi zabawy – rymowanki, np. „Idzie rak…”, „Koci – koci”.
- Wypowiada od kilku do kilkudziesięciu słów
- Próbuje składać po dwa słowa, np. „Chodź pa-pa”, „Am nie?”
3. – 4. rok życia
- Język dziecka w tym okresie życia jest już dość dobrze ukształtowany
- Dziecko potrafi opowiedzieć prosta bajkę lub wymyśloną historyjkę
- Mowa dziecka jest na ogół zrozumiała, także dla obcych
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Słyszy, kiedy wołasz je z innego pokoju
- Słucha radia i telewizji na tym samym poziomie głośności co inni członkowie rodziny
- Odpowiada na proste pytania: „Kto?”, „ Co?”, „ Dlaczego?” itp.
- Umie opowiedzieć, co wydarzyło się w przedszkolu, na podwórku?
- Używa zdań, które składają się z czterech i więcej słów
4. – 5. rok życia
Systematycznie rozwija się uwaga słuchowa, powiększa się zasób słownictwa
Obserwuj, czy Twoje dziecko:
- Umie wysłuchać z uwaga krótkiej historyjki i odpowiedzieć na pytania związane z jej treścią
- Słyszy i rozumie większość z tego, o czym mówi się w domu, w przedszkolu
- Buduje zdania zawierające dużo szczegółowych informacji
- Z łatwością porozumiewa się z innymi dziećmi i dorosłymi
- Wypowiada prawidłowo większość głosek
- Jego wypowiedzi są na ogół poprawne gramatycznie
Pamiętaj, że każde dziecko ma swoje indywidualne tempo rozwoju a umiejętności opisane w każdym przedziale wiekowym dziecko nabywa stopniowo.
(Opracowano n/podst. publikacji Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków)
